Theo lẽ thông thường việc sử dụng bất kỳ một sản phẩm trí tuệ nào thì đều phải trả chi phí cho nguời sáng tạo ra sản phẩm trí tuệ đó để bù đắp một phần kinh tế cho người sáng tạo ra sản phẩm đó. Mặt khác cũng để cân bằng mức sống trong xã hội.

Tuy nhiên, để xã hội phát triển một cách đồng đều đặc biệt là những nơi, những vùng có hoàn cảnh khó khăn dẫn đến việc tiếp cận các tri thức mới gặp nhiều khó khăn thì việc quy định việc sử dụng các tác phẩm đã được công bố mà không cần xin phép và cũng không phải trả chi phí nhuận bút, thù lao cho tác giả là hợp lý. Pháp luật Sở hữu trí tuệ Việt Nam có quy định những trường hợp sử dụng tác phẩm mà không cần phải xin phép, trả tiền cho tác giả. Cụ thể, Khoản 1 Điều 25 Luật Sở hữu trí tuệ 2005 ( sửa đổi bổ sung năm 2009) có quy định 10 trường hợp sử dụng tác phẩm đã công bố mà không cần phải xin phép, trả tiền cho tác giả:

Tự sao chép một bản nhằm mục đích nghiên cứu khoa học, giảng dạy của cá nhân;
Trích dẫn hợp lý tác phẩm mà không làm sai ý tác giả để bình luận hoặc minh họa trong tác phẩm của mình;
Trích dẫn tác phẩm mà không làm sai ý tác giả để viết báo, dùng trong ấn phẩm định kỳ, trong chương trình phát thanh, truyền hình, phim tài liệu;
Trích dẫn tác phẩm để giảng dạy trong nhà trường mà không làm sai ý tác giả, không nhằm mục đích thương mại;
Sao chép tác phẩm để lưu trữ trong thư viện với mục đích nghiên cứu;
Biểu diễn tác phẩm sân khấu, loại hình biểu diễn nghệ thuật khác trong các buổi sinh hoạt văn hoá, tuyên truyền cổ động không thu tiền dưới bất kỳ hình thức nào;
Ghi âm, ghi hình trực tiếp buổi biểu diễn để đưa tin thời sự hoặc để giảng dạy;
Chụp ảnh, truyền hình tác phẩm tạo hình, kiến trúc, nhiếp ảnh, mỹ thuật ứng dụng được trưng bày tại nơi công cộng nhằm giới thiệu hình ảnh của tác phẩm đó;
Chuyển tác phẩm sang chữ nổi hoặc ngôn ngữ khác cho người khiếm thị;
Nhập khẩu bản sao tác phẩm của người khác để sử dụng riêng. 

Để có thể sử dụng tác phẩm mà không cần phải xin phép, trả tiền thù lao thì ngoài những hành vi đã nêu ở trên, người sử dụng còn phải thỏa mãn 2 điều kiện khác.

1. Tác phẩm đã được công bố;

2. Tôn trọng tác giả và quyền tác giả; việc tác phẩm khi được sử dụng phải được ghi rõ nguồn gốc xuất xứ và thông tin tác giả.

Trên đây Luật Gia Phát xin tư vấn cho quý khách về các trường hợp sử dụng bản quyền mà không phải trả tiền nhuận bút, thù lao.
Mọi chi tiết xem thêm tại:
Hotline (24/7): 098.1214.789 (Tư vấn miễn phí)
Email: ceo@luatgiaphat.vn